ẤY ÔNG ƠI, ÔNG ĐỪNG CẮT CÁI ẤY...
Trên đường về thành lập Đại Đoàn, Tiểu đoàn tôi dừng quân ở Nho Quan, củng cố lại đơn vị. Chúng tôi đóng quân ở Vô Hốt, Bò Son, Châu Sơn, bên tả ngạn con sông Hoàng Long, nơi có Nhà Dòng Châu Sơn, một khu công giáo lớn ở đầu tỉnh Ninh Bình, mà Phát Diệm ở cuối tỉnh là khu công giáo thứ hai.
Thôn Bò Son mà chúng tôi gọi là Kinh đô Mít, nhà nào cũng có ít ra là vài cây mít. Dân cho bộ đội tha hồ ăn mít nhưng phải trả lại hạt để làm giống. Chợ Bò Son liền với khu chăn thả bò của Nhà Dòng. Tu sĩ ở đây theo dòng khổ tu, nên thường đi đất chăn bò. Nghe nói Nhà Dòng còn cất trữ một số lớn rượu vang, không biết để làm gì? Cha cố ngoại quốc thì có mỗi một ông, khổ tu thì dùng gì đến rượu vang? vì thế từ lâu đã có tin đồn, cất để dành cho Tây.
Đơn vị về đóng quân chừng được một tuần, đúng vào phiên chợ thì máy bay Pháp kéo đến thả bom và bắn phá khu chợ và khu chăn thả. Người đi chợ bị thương và chết la liệt, bò ngoài bãi cũng chết nhiều.
Tôi đang ở nhà Cô Niết thì Y tá Tua đi qua, hắn rủ tôi, đi giúp quân y một tay. Tôi vui vẻ đi liền. Quân Y Sĩ Đệ đang tíu tít băng bó những người bị thương. Tua giao cho tôi một cái khay men trắng và dặn tôi cái nào là Panh, cái nào là Crốt Sê cái nào là Pít Tô Lê... Y Sĩ gọi thứ nào thì đưa thứ ấy.
Nạn nhân là một thiếu phụ bị một mảnh bom vào bẹn. Y tá Tua đã dùng kéo xẻ ống quần lên sát chỗ vết thương để mở thoáng vùng Săng Ôp Pê Ra Toa (Champ Opératoire, vùng phẫu thuật) Y Sĩ Đệ nói tiếng Pháp và giải thích cho Y tá Tua, coi như đây là bài lên lớp về Ngoại Khoa. Sau đó là làm vệ sinh vết thương bê bết máu, và cắt những thớ thịt rách nát để khâu lại vết thương.
Đang ngồi bên khóc lóc thương người chị, bỗng cô gái chồm lên nắm lấy tay Y Sĩ Đệ và la lên: - Ấy ông đừng cắt cái ấy của chị cháu, ông ơi!... Nhìn cái Panh trong tay Y Sĩ Đệ, Cô gái tưởng nhầm là cái kéo... Y Sĩ Đệ và Y tá Tua đều phì cười. Riêng tôi không hiểu họ cười cái gì?
Mấy ngày sau, chính cô gái ấy đã gánh hai quả mít đến cảm ơn bộ đội. Y Tá Tua đã gọi tôi, cùng với Lưu Đội phó Trinh Sát và Cửu Đội trưởng liên lạc đến và phải hai bữa chưa hết.

Qua vụ bom, có hai nghi vấn: Điều thư nhất là tại sao Pháp lại thả bom vào khu chăn thả của Nhà Dòng? Không ai biết là trong Nhà Dòng có cả một cơ sở chế biến thịt hộp. Thịt bò sau này đã được đóng hộp và chở xuôi Phát Diệm. Còn từ Phắt Diệm đi đâu nữa là tùy Phát Diệm. Nghi vấn thứ hai là cái “đừng cắt” ấy, nó là cái gì? thì sau này khi đã có nửa kia của mình, tôi đã biết tường tận hình thù và công dụng của nó!